2023-04 . Istor ar Bibl e Brezhoneg / Histoire de la Bible en Breton

.

Setu un daolenn a ro un diverradur eus troidigezhioù ar Bibl e Brezhoneg

Voici un tableau qui résume l’histoire des traductions de la Bible en langue Bretonne.

ISTOR BERR TROIDIGEZHIOÙ AR BIBL E BREZHONEG HISTOIRE SYNTHÉTIQUE DES TRADUCTIONS DE LA BIBLE EN LANGUE BRETONNE
– 1827: Embannadur troidigezh an Testamant Nevez eus Yann-Frañsez Ar Gonideg, goulennet digant ar bastored kembreat Thomas Price ha David Jones, en anv eus « Unvaniezh ar Bibl evit Breizh-Veur hag an Estren ». Ar Gonideg a zo dreist-holl ur yezhadurour dispar, a ra gant gerioù keltiek digemmesk, un tamm diaes a-wechoù evit meur a vrezhoneger. E droidigezh eus ar Bibl en e bezh a zo embannet e 1866, pell-bras goude e varv. – 1827: Publication de la traduction du Nouveau Testament de Jean-François Le Gonidec, à la demande des pasteurs gallois Thomas Price et David Jones, au nom de la « Société Biblique Britannique et Etrangère ». Le Gonidec est surtout un grammairien de haut niveau, sa traduction utilise un vocabulaire savant, peu accessible à beaucoup de bretonnants. Sa traduction complète de la Bible est publiée en 1866, bien après sa mort.
– 1847-1870: Troidigezh an Testamant Nevez eus ar pastor kembreat John Jenkins a zo embannet pemp gwech. Sikouret eo gant Gwilherm Rikoù (tad-kozh Ar C’hoad), hag harpet gant « Unvaniezh ar Bibl evit Breizh-Veur hag an Estren ». John Jenkins a ro deomp un droidigezh aesoc’h eget hini Ar Gonideg; kavet eo enni koulskoude troioù-lavar levezonet gant ar c’hembraeg. – 1847-1870: La traduction du Nouveau Testament du pasteur gallois John Jenkins est éditée cinq fois. Aidé par Guillaume Ricou (grand-père de Le Coat), et soutenu par la « Société Biblique Britannique et Etrangère », John Jenkins offre une traduction moins difficile que celle de Le Gonidec, dans laquelle quelques expressions sont influencées par la langue galloise.
– 1883-1897: Troidigezh ar Bibl gant Gwilh Ar C’hoad (embannadur an T.N. e 1883 ha 1893, hag embannadur ar Bibl en e bezh e 1897); reiñ a ra d’ar vrezhonegerien un destenn eus ar Skriturioù Santel a live uhel. Gwilh ar C’hoad a zo pastor « Mision Avielek Tremael » (Bro-Dreger) pa en em stag da dreiñ ar Bibl, harpet gant « Unvaniezh Dreindedat ar Bibl » eus Londrez, hag en anv eus « Unvaniez Drinderian ar Bibl evit ar Vretouned ». An droidigezh-mañ a zo kempouezet mat etre ur yezh re boblek gant gerioù gallek e-leizh hag ur yezh re ouiziek. Levezonet eo gant rannyezh Bro-Dreger, met, bep gwech ma’z eo graet gant gerioù re dregeriek, e kaver en notennoù fonnus eilstummoù er rannyezhoù all, dreist-holl e gwenedeg. – 1883-1897: La traduction de la Bible par Guillaume Le Coat (éditions du N.T. en 1883 et 1893, et de la Bible complète en 1897) apporte une version des Ecritures Saintes de grande qualité. Pasteur de la « Mission Evangélique de Trémel », Guillaume Le Coat, entreprend sa propre traduction, aidé par la « Société Biblique Trinitaire » de Londres et au nom de l' »Unvaniez Drinderian ar Bibl evit ar Vretouned ». Cette traduction présente un juste équilibre entre une langue populaire empreinte de français et une langue savante. Elle est teintée de dialecte trégorrois, mais propose en annotations des variantes de vocabulaire pour les autres dialectes et en particulier pour le vannetais, chaque fois que des mots spécifiques au Trégor sont utilisés.
– 1885-1935: Troidigezh an Testamant Nevez eus Alfred-Llewelyn Jenkins (mab John Jenkins) a zo embannet meur a wech. Barrekoc’h eget e dad eo A-L. Jenkins war ar brezhoneg. Embann a ra un droidigezh aes-tre da lenn, a c’hell bezañ komprenet gant an holl vrezhonegerien, levezonet kentoc’h gant rannyezh Bro-Leon, ha leun a c’herioù gallek, er c’hontrol da droidigezh Ar Gonideg. War lerc’h an embanadenn gentañ e 1885, e teu seizh adembann: 1886 (divyezhek gant an Ostervald e galleg), 1897, 1902, 1915 (divyezhek), 1920, 1927, 1935. – 1885-1935: La traduction du Nouveau Testament de Alfred-Llewelyn Jenkins (fils de John Jenkins) est éditée plusieurs fois. A-L. Jenkins maîtrise mieux que son père la langue bretonne, et publie une traduction en langue très simple, accessible à tous les bretonnants, teintée plutôt de léonard, et, à l’opposé de la traduction de Le Gonidec, truffée de mots français. Toute personne qui connaît un peu le breton peut la lire. Après la première parution en 1885, suivent sept autres: 1886 (bilingue avec l’Ostervald), 1897, 1902, 1915 (bilingue), 1920, 1927, 1935.
– 1953-1981: Maodez Glanndour a embann tamm-ha-tamm an droidigezh eus meur a hini eus levrioù ar Bibl (ar Prezeger e 1953, Habakuk, Abdia, Joel ha Jona e 1955, Kanenn ar c’hanennoù e 1965 adembannet en « Al Liamm » niv. 299 e 1996, an Avieloù e 1969 adembannet e 1982, peurrest an Testamant Nevez e 1971, ar Salmoù e 1974, Izaia e 1981). Doare-skrivañ Maodez Glanndour a zo aes a-walc’h. – 1953-1981: Publication par portions de la traduction d’une partie de la Bible par Maodez Glanndour (l’Ecclésiaste en 1953, Habakuk, Abdias, Joël et Jonas en 1955, le Cantique des cantiques en 1965 puis re-publié dans « Al Liamm » n°299 en 1996, les Evangiles en 1969 et re-publié en 1982, le reste du N.T. en 1971, les Psaumes en 1974, Esaïe en 1981). Le style de Maodez Glanndour est assez accessible.
– 1981-1986: Embannadur troidigezh an Testamant Kozh eus Pêr Ar Gall ha Job Lec’hvien (oc’h ober gant ur c’heriaoueg ampl, met n’eo ket atav a implij pemdeziek). – 1981-1986: Publication de la traduction de l’Ancien Testament de Pêr Ar Gall et Job Lec’hvien (utilisant un vocabulaire assez recherché, pas toujours usuel).
– 1982: Embannadur troidigezh an Avieloù gant « Kenvreuriez ar brezoneg »; ar yezh a zo aes a-walc’h, kentoc’h livet gant rannyezhoù Bro-Leon ha Bro-Gernev. – 1982: Publication de la traduction des Evangiles par la « Kenvreuriez ar brezoneg », dans une langue assez simple plutôt teintée des variantes léonarde et cornouaillaise.
– 1985: Embannet eo un droidigezh dibar eus ar Salmoù gant J. Kergrist. Aozet mat, an destenn a zo stummet evit bezañ lakaet e rimoù. Ur bennoberenn lenegel eo, met ster an destenn a zo ‘aozet’ evel-just evit seveniñ ar barzhoneg. – 1985: Publication d’une traduction des Psaumes, très paraphrasée, de J. Kergrist. Les Psaumes sont mis en rimes, ce qui est un chef-d’œuvre littéraire, mais le sens du texte est evidemment adapté.
– 2002: Embannadur troidigezh an Testamant Nevez eus Pêr Guichou, ul levr fichet brav, gant un destenn o klotañ kentoc’h gant brezhonegerien Penn-ar-Bed. – 2002: Publication de la traduction du Nouveau Testament de Pierre Guichou, très belle édition, plutôt destinée aux brittophones finistériens.
– 2004: Embannadur adweladenn troidigezh an Testamant Nevez eus Gwilh Ar C’hoad (1893) gant Unvaniezh ar Bibl en Anjev. An destenn a zo nevesaet, a-wechoù gant sikour troidigezh Alfred-Llewelyn Jenkins (adembannadur 1935), ha lakaet e brezhoneg peurunvan a-vremañ. – 2004: Publication d’une révision de la traduction du Nouveau Testament de Guillaume Le Coat de 1893 par l’Association Bible en Anjou. Le texte est modernisé, avec quelques recours à la traduction d’Alfred-Llewelyn Jenkins (ré-édition de 1935) et transposé en breton unifié.
– 2012: Raktres ar gevredigezh « Emglev an Tiegezhioù »: embann ur Bibl katolik klok. Ret eo d’an droidigezh klotañ gant testenn latin an ‘Nova Vulgata’. – 2012: Projet d’édition d’une Bible catholique complète par l’association « Emglev an Tiegezhioù ». Cette traduction doit être conforme à la ‘Nova Vulgata’ latine.
– 2018: Embannet eo « AR BIBL troet e brezhoneg », Bibl a-bezh kenaozet gant Job Lec’hvien, troidigezh o klotañ gant an ‘Nova Vulgata’, diazezet war labourioù Maodez Glanndour, Pêr ar Gall, Job Lec’hvien, ha beleien all. Embannet eo gant Embannadurioù Penkermin. – 2018: Publication de « AR BIBL troet e brezhoneg », Bible complète préparée par Job Lec’hvien, traduction conforme à la ‘Nova Vulgata’, basée sur les travaux de Maodez Glanndour, Pêr ar Gall, Job Lec’hvien, et d’autres prêtres. Elle est publiée par les Editions Penkermin.
– 2023: Embannet eo un Testamant Nevez divyezhek Brezhoneg – Galleg gant Unvaniezh ar Bibl en Anjev. An droidigezh vrezhonek (anvet Koad 21, 2023) a zo hini 2004 gwellaet. An droidigezh c’hallek (anvet Anjou 2023) a zo un oberenn nevez-flamm, aozet gant an Unvaniezh. – 2023: Publication d’un Nouveau Testament bilingue Breton – Français par l’Association Bible en Anjou. La version bretonne (appelée Koad 21, 2023) est une amélioration de l’édition de 2004. La version française (appelée Anjou 2023) est une toute nouvelle version préparée par l’Association.

.

.

hermines

.

____________________ dibenn / fin ____________________

Concevoir un site comme celui-ci avec WordPress.com
Commencer